Maand: december 2019

Zij was mijn tante, de jongste zus van mijn moeder. Alleenstaand, geen kinderen.

Amper een maand geleden schreef ik het verhaal van haar laatste levensjaren neer. Ik had niet verwacht dat de dood zo snel zou volgen want tante leek beetje bij beetje terug zichzelf te worden. Voor zover mogelijk in haar situatie.

Een tweede ontstekingsronde, in combinatie met de ziekte van Parkinson, is haar echter fataal geworden. Ze heeft begin deze maand nog een week op intensieve gelegen, maar de artsen konden niets meer voor haar doen. Ze was ook niet meer aanspreekbaar. Van toen af kreeg ze palliatieve zorg. Tot ze uiteindelijk vorige nacht overleden is.

Zó jammer dat een leven van zorg voor anderen op zo’n manier moest eindigen.

Als jongste en ongetrouwde dochter werd het destijds maar normaal gevonden dat zij voor haar moeder, vader en ongetrouwde broer zorgde tot hun overlijden. Niemand heeft ooit voor haar gezorgd op die manier. Maar ze deed het met de glimlach. Ik heb haar nooit horen klagen. Ze maakte van haar leven wat er van te maken was. Niet meer, niet minder.

Alles wat wij nu nog kunnen doen is haar een mooi afscheid geven. En een glas cava drinken, want daar hield zij van.

In willekeurige volgorde …

👍
1. reizen, toch met stip op nummer 1
2. lang tafelen in een goed restaurant
3. social media
4. ’s morgens lang aan de ontbijttafel zitten – hij met zijn online krant, ik aan mijn onmisbare laptop
5. fotograferen, in het bijzonder macro’s
6. bloemen, zowel in de tuin als in huis
7. psychologische/literaire thrillers
8. lange en minder lange broeken
9. een goed gesprek met gelijkgestemde zielen
10. auto rijden 

👎
1. slapeloze nachten die eeuwig lijken te duren
2. drie kussen als begroeting ; één is ruim voldoende
3. telefoneren
4. verrassingen
5. semmelaars (treuzelaars)
6. verplichtingen
7. ’s morgens opstaan als het nog donker is
8. oesters, ganzenlever, zwezerik, kaviaar
9. kleedjes en rokken
10. het openbaar vervoer

Ja hoor, ook aan ons huisje is de Sint niet stilletjes voorbij gereden.

Straks, na zijn middagslaapje, komt onze Kleine Man. Ik kan niet wachten om de verwondering op zijn gezichtje te zien.

PS Zoals je ziet is hij tegenwoordig helemaal into auto’s en alles wat rijdt!

Mijn vader en moeder op hun trouwdag in 1953.
Zij was drieëntwintig, hij negenentwintig.

Mijn vader zijn ouders waren niet voor mijn moeder. Ah neen, want zij was van boeren komaf en dat paste niet bij de zich wat-beter-voelende burgerij waartoe mijn bompa en bomma van vaders kant behoorden. Al hebben ook zij altijd moeten werken voor hun geld hoor, maar niet met hun handen.

Maar uiteindelijk is het allemaal goed gekomen.

En zij leefden nog lang en gelukkig.

Helaas niet lang genoeg want mijn vader stierf in 1990 twee maanden voor hij 66 zou worden. Aan de vreselijke K-ziekte. Mijn moeder, die zo van hem afhankelijk was en door hem op handen werd gedragen, verweesd achterlatend. Ik heb er al eens eerder over geschreven dat mijn moeder psychisch niet sterk was. Zij is toen ook weggezakt in een diepe depressie.

Diezelfde moeder heeft later wél bewezen dat een mens nog heel erg kan veranderen op latere leeftijd.

Uiteraard hebben wij haar, vooral in het begin, bijgestaan met heel veel praktische zaken die mijn vader altijd op zich had genomen. Maar gaandeweg pakte zij de draad van het leven weer op en ging zij dingen zelf doen. Ze meldde zich aan bij allerlei praatgroepjes, werd op haar 75ste lid van de ouderenvereniging (al vond ze zich daarvoor nog te jong), ze was levenslustig, genoot van wandelen en fietsen in de natuur, en ze reisde verschillende keren met een vriendin helemaal naar Beieren met de trein, gepakt en gezakt … En zij werd de steun en toeverlaat van jong en oud.

Wie had ooit gedacht dat zij zo zelfstandig haar plan zou kunnen trekken?!

5 januari 2014 kwam ze ’s avonds nog even langs want ik had haar weer niet thuis gevonden overdag. Ze moest nog vertellen hoe ze genoten had van onze zoon (haar oudste kleinzoon) zijn verjaardagsfeestje de dag ervoor en hoe gezellig ze het vond in zijn (hun) nieuwe huis. Dat hadden we gezien: ze had de hele tijd zitten stralen.

De volgende morgen hebben we haar gevonden, na een alarmerend bericht van haar poetsvrouw die niet binnen geraakte. Buiten bewustzijn. Hersenbloeding.

11 januari 2014 hebben we voorgoed afscheid van haar genomen.

Ik ben een beetje afgeweken want ik wou het eigenlijk alleen maar over die mooie foto hebben.

In 2004 reisden wij naar Zuid-Afrika voor een rondreis doorheen de Westkaap. Op een van onze logeeradressen, bij Frik en Nerine in Plettenberg Bay, werden wij altijd schandelijk verwend bij het ontbijt. Nerine was niet alleen een geweldige gastvrouw, maar tevens een uitstekende kokkin. En dan spreek ik alleen van de overheerlijke en copieuze (warme) ontbijten die zij ons iedere morgen voorschotelde.

Van haar kreeg ik ook het recept van een befaamd Zuid-Afrikaans gerecht: bobotie. Ik wist niet eens dat ik het recept nog had, maar met het snuisteren in een van mijn oude kookboeken afgelopen weekend kwam het boven water.

Eerlijk gezegd heb ik het thuis zelf nooit gemaakt al vond mijn man het wel erg lekker. Op reis, in de sfeer van ‘ter plaatse’ smaakt dat toch allemaal beter dan thuis in de sleur van alledag.

Het is net zoals een fles limoncello meebrengen van Sorrento (in het jaar 2001, of was het 2002?) en ze nog steeds ongeopend in de kast hebben staan … 🍸